Η ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ

“Η Πολιτεία” του Πλατωνα περιλαμβάνει την Αλληγορία του σπηλαίου, με την οποία ο Πλάτων εξηγεί τη Θεωρία των Ιδεών του. Μια ομάδα ανθρώπων ζουν σε ένα σπήλαιο όλη τους τη ζωή, αλυσοδεμένοι σε έναν τοίχο, χωρίς να μπορούν να δουν την επιφάνεια ούτε να δουν πίσω τους, όπου βρίσκεται μια φλόγα, η οποία φωτίζει αντικείμενα που κινούνται και ρίχνει σκιές στα τοιχώματα του σπηλαίου. Οι φυλακισμένοι αρχίζουν να αποδίδουν αυτά τα σχήματα με όρους και έννοιες, ενώ πιστεύουν ότι οι σκιές αυτές είναι η πραγματικότητα...

Το ότι οι φυλακισμένοι, ωστόσο, μπορούν να δουν μόνο τις σκιές αυτές, δε σημαίνει ότι ο υπαρκτός κόσμος περιορίζεται μόνο μες στο σπήλαιο. Αν κάποιο καταφέρουν να λυθούν από τις αλυσίδες και βγουν από το σπήλαιο, θα τυφλωθούν από τη λάμψη του Ήλιου και θα επιστρέψουν πίσω. Αν, ωστόσο, συνηθίσουν το φως, θα δουν καθαρά τον Ήλιο, που συμβολίζει το Αγαθό, και θα καταλάβουν ότι όσα έβλεπαν μες στο σπήλαιο ήταν απλά αντίγραφα των αληθινών. Ίσως σκεφτούν να επιστρέψουν πίσω, λυπούμενοι τους φυλακισμένους συντρόφους τους. Πίσω, όμως, στο σπήλαιο, δε θα μπορούν να συνηθίσουν στο σκοτάδι, και, προσπαθώντας να διδάξουν στους υπόλοιπους την αλήθεια, ίσως δεχτούν το μίσος και την αντίδρασή τους. Ωστόσο, όσοι ελευθερώθηκαν, οι φιλόσοφοι, έχουν χρέος να επιστρέψουν πίσω και να διδάξουν και τους υπόλοιπους.(Με πληροφορίες άπο Βικιπαίδεια)

ΒΙΣΑΛΤΗΣ

Μήπως ζούμε στο σπήλαιο; - Το Μatrix του Πλάτωνα!

Ο αλληγορικός μύθος του σπηλαίου με το πλατωνικό κείμενο σε νεοελληνική μετάφραση στους υπότιτλους.

Το Σπήλαιο του Πλάτωνα

Κάποτε, κάποιοι άνθρωποι, από παιδιά, ήταν αλυσοδεμένοι σε ένα σπήλαιο.. Πίσω τους έκαιγε μια φωτιά και οι φυλακισμένοι μπορούσαν να παρατηρούν μόνο σκιές, στον βράχο, πιστεύοντας ότι αυτός είναι ο πραγματικός κόσμος...

(Οι δεσμώτες συμβολίζουν τους καθημερινούς ανθρώπους.)

Μια μέρα, ένας φυλακισμένος, απελευθερώνεται και μετά από μια κοπιαστική ανάβαση, βγαίνει έξω απτή σπήλια..

Βλέπει τη φύση , τα αντικείμενα , τον ήλιο και ενθουσιάζεται , γιατί αντιλαμβάνεται , ότι τόσο καιρό έβλεπε μόνο τα αντίγραφα...

Επιστρέφει και διηγείται στους συγκρατούμενους τους την συγκλονιστική εμπειρία, αυτοί, όχι μόνο δεν τον πιστεύουν , αλλά και τον απειλούν και να σταματήσει...

(Όλο αυτό συμβολίζει , ότι η αληθινή γνώση, προέρχεται από τη σκέψη.. Και όχι από την αληθινή όραση..)

Οι περισσότεροι άνθρωποι, προτιμούν τις σκιές, από τον πραγματικό κόσμο.. Οι περισσότεροι άνθρωποι, δηλαδή, είναι σαν φυλακισμένοι, προτιμώντας να κοιτούν τον κόσμο της ύλης, άρα βλέπουν μόνο σκιές... και αντίγραφα...

Αυτοί που απέδρασαν έκαναν ένα κοπιαστικό ταξίδι, έφτασαν στην πραγματική γνώση, και αντίκρισαν την αληθινή πηγή τους φωτός.. τον ''ήλιο''...

Υπάρχει άραγε , βέβαιη γνώση ?

Αν υπάρχει, δεν θα πρέπει να τη βρούμε, σε αυτόν εδώ , τον αισθητό κόσμο..

Γιατί οι αισθήσεις μας, συχνά μας εξαπατούν.. Κάποιος μπορεί να αισθανθεί ένα αντικείμενο κρύο, ενώ κάποιος άλλος ζεστό...

Τα χρώματα, ανάλογα με τον φωτισμό, μας φαίνονται διαφορετικά..

Και τα πράγματα, άλλοτε μας φαίνονται μικρά και άλλοτε μεγάλα, ανάλογα με το πόσο κοντά ή μακριά είναι..

Που υπάρχει λοιπόν μια τέτοια σίγουρη γνώση ?

Η απάντηση του Πλάτωνα είναι ... Στα ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ

Κάνεις δεν μπορεί να αμφισβητήσει το Πυθαγόρειο θεώρημα, η ότι δυο και δυο κάνουν τέσσερα...

"Αυτές οι είναι οι απόλυτες και οι αιώνιες αλήθειες''

Που δεν εξαρτώνται από τα γούστα των ανθρώπων, ούτε από τις αισθήσεις τους, αλλά αποδεικνύονται, με καθαρό και λογικό τρόπο .

Γιατί υπάρχει η απολυτή γνώση στα μαθηματικά ?

Γιατί μια γνώση καταχωρείτε ως αληθινή, μόνο αν είναι σταθερή - ασφαλής - αμετάβλητη..

Η πραγματική ευθεία γραμμή, δεν έχει πάχος, και είναι απόλυτα ίσια.. Όπως και ο κύκλος των μαθηματικών, είναι απόλυτα στρογγυλός.

Τέτοια όμως, απόλυτα σχήματα, δεν υπάρχουν...

Δεν τα βλέπουμε στον φυσικό κόσμο...

Τα προσεγγίζουμε μόνο με τον ΝΟΥ και την ΨΥΧΗ..

Όταν ζωγραφίζουμε έναν κύκλο, άλλες φορές τον ζωγραφίζουμε καλύτερα και άλλες χειρότερα... Αλλά όσο πιο καλά, ζωγραφισμένος είναι ένας κύκλος, τόσο πιο πολύ... μοιάζει με τον απολυτό , ιδεώδη κύκλο... με την ιδέα του κύκλου...

Η ΙΔΕΑ του κύκλου είναι το πρωτότυπο... Και το πρωτότυπο , είναι πιο πραγματικό, από την απομίμηση...

Άρα όλα αυτές οι πρωτότυπες ιδέες, υπάρχουν σε έναν ''άλλον κόσμο'', που τον επισκεπτόμαστε με τον ΝΟΥ και την ΨΥΧΗ... Και όχι με τις αισθήσεις...

Διότι τα αισθητά αντικείμενα αυτού του κόσμου, είναι απομιμήσεις του κόσμου των ιδεών..

Αν λοιπόν, κατά τον Πλάτωνα, με την καθαρή δύναμη του πνεύματος μας, μπορέσουμε, να πλησιάσουμε την ιδέα της δικαιοσύνης, τότε μόνο μπορούμε να φτιάξουμε πραγματικά δίκαιους νομούς και πόλεις...

Άλλο ένα Video για την Αλληγορία του Σπηλαίου

''Απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ του σκαι - αφιέρωμα στον Αριστοκλή (Πλάτωνα)''

Πηγή: Unknown

To ειδα στο: http://fadedstar69.blogspot.com


Η μετάφραση που ακολουθεί από το greek-language.gr

Μτφρ. Ι.Ν. Γρυπάρης. χ.χ. Πλάτων. Πολιτεία. Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια. Πρόλογος Ε. Παπανούτσος. Ι–ΙΙ. Αθήνα: Ζαχαρόπουλος.



Ύστερ' απ' αυτά παράστησε τώρα την ανθρώπινη φύση, σχετικά με την παιδεία και την απαιδευσία, με την ακόλουθη εικόνα που θα σου ειπώ: Φαντάσου σαν μέσα σ' ένα σπήλαιο κάτω από τηγη, που να έχη την είσοδο του ανοιγμένη προς το φως σ' όλο το μάκρος της· ανθρώπους που από παιδιά να βρίσκουνται εκεί μέσα αλυσοδεμένοι από τα πόδια και τον τράχηλο, σε τρόπο που να μένουν πάντα στην ίδια θέση και μόνο εμπρός των να βλέπουν, χωρίς να μπορούν να στρέψουν γύρω την κεφαλή τους εξ αιτίας τα δεσμά τους· και από πίσω σε αρκετή απόσταση και υψηλότερά τους να υπάρχη αναμμένη φωτιά, που το φως της να έρχεται ως αυτούς και ανάμεσα στη φωτιά και τους δεσμώτες ένας δρόμος προς τα επάνω· και πλάι στο δρόμο φαντάσου ακόμα παράλληλά του χτισμένο ένα μακρύ τοιχαράκι σαν εκείνα τα διαφράγματα που έχουν βαλμένα οι θαυματοποιοί εμπρός από τους ανθρώπους και τους δείχνουν πάνω από κει τις ταχυδακτυλουργίες των.


Τα φαντάζομαι όλ' αυτά.


Φαντάσου τώρα ανθρώπους να περνούν κατά μήκος αυτού του τοίχου φορτωμένοι κάθε λογής αντικείμενα, καθώς και αγάλματα ανθρώπων και ζώων κατασκευασμένα από ξύλο ή πέτρα ή ό,τι άλλο, που να ξεπερνούν όλ' αυτά πιο ψηλά από το τοιχαράκι, κι αυτοί που τα σηκώνουν, όπως είναι φυσικό, άλλοι να μιλούν καθώς περνούν μεταξύ τους κι άλλοι να σωπαίνουν.


Πολύ παράξενη είναι η εικόνα και αλλόκοτοι οι δεσμώτες σου.


Και μολαταύτα όμοιοι με μας· και πρώτα πρώτα νομίζεις πως αυτοί οι δεσμώτες έχουν ιδεί ποτέ και από τους εαυτούς των και από τους τριγυρνούς των τίποτε άλλο, εκτός από τις σκιές που πέφτουν από τη λάμψη της φωτιάς επάνω στο αντικρυνό τους μέρος της σπηλιάς;


Και πώς να δουν, αφού είναι αναγκασμένοι να κρατούν ακίνητα τα κεφάλια όλη τους τη ζωή;


Ακόμα και από τα αντικείμενα που περνοδιαβαίνουν, άλλο τίποτα από τις σκιές των;


Τι άλλο βέβαια;


Κι αν θα μπορούσαν να μιλούν μεταξύ τους, δε νομίζεις να πιστεύουν πως τα ονόματα που δίνουν στις σκιές που βλέπουν να διαβαίνουν εμπρός τους, αναφέρονται σ' αυτά τα ίδια τα αντικείμενα;


Αναγκαστικά.


Κι αν ακόμα η φυλακή τους έστελνε αντίλαλο από αντικρύ τους, όταν θα μιλούσε κανείς απ' όσους περνούν, νομίζεις πως τίποτ' άλλο θα φαντάζονταν, παρά ότι η σκιά είναι εκείνη που μιλά;


Τι άλλο βέβαια;


Και εξάπαντος, τίποτ' άλλο οι τέτοιοι δε θα πίστευαν αληθινό, παρά μονάχα εκείνες τις σκιές.


Ανάγκη πάσα.


Σκέψου τώρα, τι θα 'πρεπε να συμβή φυσικά μ' αυτούς, αν κανείς ήθελε τους λύσει από τα δεσμά τους και τους θεραπεύσει από την πλάνη και την άγνοια τους· κάθε φορά που θα λύνονταν ένας και θα 'ναγκάζονταν έξαφνα να σηκωθή και να στρέψη το λαιμό του και να περπατήση και να κοιτάξη προς το μέρος της φωτιάς, και πονούσε ενώ έκανε όλ' αυτά και δε μπορούσε από το ακτιδοβόλισμα της φωτιάς να δη καθαρά εκείνα που έβλεπε ως τότε τις σκιές των, τι νομίζεις πως θα πη, αν του έλεγε κανείς, ότι όσα έβλεπε τότε ήταν φλυαρίες και πως τώρα, γυρισμένος κάπως πιο κοντά στο ον και σε αντικείμενα περισσότερο πραγματικά, βλέπει σωστότερα, κι αν μάλιστα δείχνοντάς του το καθένα απ' όσα θα περνούσαν από μπρος του, τον ανάγκαζε ν' αποκριθή τι είναι αυτό, δε νομίζεις πως θα έπεφτε σε μεγάλη απορία και θα νόμιζε πως εκείνα που έβλεπε τότε, ήταν αληθινώτερα απ' αυτά που του δείχνουν τώρα ;


Και πολύ μάλιστα.


Κι αν λοιπόν τον ανάγκαζε κανείς να στρέψη τα μάτια του στο ίδιο το φως, δε θα του πονούσαν τα μάτια και δε θα 'φευγε για να ξαναγυρίση πάλι σε κείνα που μπορεί να βλέπη και δε θα νόμιζε πως εκείνα είναι πραγματικώς καθαρώτερα και αληθινώτερα απ' αυτά που του δείχνουν;


Έτσι βέβαια.


Κι αν τέλος τον ξεκολλούσε κανείς από κει κάτω με τη βία, από ένα κακοτράχαλο και ανηφορικό δρόμο, και δεν τον άφηνε πριν τον τραβήξη έξω στο φως του ήλιου, άραγε δε θα τραβούσε μαρτύρια και δε θ' αγανακτούσε όσο τον έσερναν, κι όταν θάφτανε στο φως, με πλημμυρισμένα τα μάτια του απ' τη φεγγοβολή, θα μπορούσε να δη και ένα καν απ' όσα εμείς λέμε τώρα αληθινά;


Όχι βέβαια, έτσι τουλάχιστο εξαφνικά.


Θα χρειάζονταν πραγματικώς να συνηθίση πρώτα, για να κατορθώση να βλέπη καθαρά όσα είναι εκεί επάνω· και στην αρχή θα μπορούσε να βλέπη ευκολώτερα τις σκιές, έπειτα επάνω στα νερά τα είδωλα των ανθρώπων και των άλλων, και στερνά κι αυτά τα ίδια· κατόπι απ' αυτά κι όσα είναι στον ουρανό και τον ίδιο τον ουρανό, θα μπορούσε να στραφή ή να κοιτάξη τη νύχτα ευκολώτερα, με το φως του φεγγαριού και των άστρων, παρά την ημέρα με τον ήλιο και το φως του.


Πώς όχι;


Και τελευταία, θα μπορούσε να ιδή, υποθέτω, και αυτόν τον ίδιο τον ήλιο, όχι μέσα στα νερά ή σε άλλη θέση τα είδωλά του, αλλ' αυτόν καθαυτόν στη θέση του, και να παρατηρήση τι λογής είναι.


Αναγκαστικά.


Ύστερ' απ' αυτά θα 'κανε τη σκέψη γι' αυτόν, πως αυτός είναι που κάνει τις εποχές και τους ενιαυτούς, και διευθύνει σαν επίτροπος όλα στον ορατό κόσμο, και ο αίτιος, για να πούμε έτσι, όλων εκείνων που έβλεπαν αυτοί.


Είναι φανερό πως σ' αυτό το συμπέρασμα θάφτανε σιγά σιγά.


Και τι λοιπόν; όταν θα θυμόταν την πρώτη του εκείνη κατοικία και τη σοφία που είχαν εκεί κάτω αυτός και οι συδεσμώτες του, δε νομίζεις πως θα μακάριζε τον εαυτό του γι' αυτή τη μεταβολή και θα ελεεινολογούσε εκείνους;


Και πολύ μάλιστα.


Και αν υπήρχαν μεταξύ τους εκεί κάτω έπαινοι και τιμές και τίποτα βραβεία για κείνον που θάχε ισχυρότερη όραση να βλέπη ό,τι θα περνούσε εμπρός του, και να θυμάται ποια συνηθίζουν να περνούν πρώτα, ποια κατόπι τους και ποια μαζί–μαζί και έτσι να ήταν σε θέση να μαντεύη καλύτερα από κάθε άλλο τίνος θα είναι η σειρά του να παρουσιαστή, τι λες; θα είχε καμιά επιθυμία για όλ' αυτά και θα ζήλευε εκείνους που έτσι ετιμούσαν εκεί κάτω και που αφέντευαν επάνω στους άλλους; ή δε θα πάθαινε εκείνο που λέει ο Όμηρος για τον Αχιλλέα, και θα προτιμούσε χίλιες φορές καλύτερα να ζη στον επάνω κόσμο και να δουλεύη κοντά σ' έναν άλλο δίχως κλήρο άνθρωπο, παρά να έχη τις ίδιες τις ιδέες και την ίδια ζωή όπως εκεί κάτω;


Κάθε άλλο κ' εγώ παραδέχομαι πως θα προτιμούσε να πάθη, παρά να ζη μ' εκείνο τον τρόπο.


Βάλε τώρα στο νου σου κι αυτό: αν ένας τέτοιος ήθελε ξανακατέβει πάλι εκεί και ξανακαθίσει στο θρονί του, δε θα γέμιζαν τα μάτια του ξανά σκοτάδι, καθώς θα 'ρχόταν ξαφνικά από τον ήλιο;


Και πολύ βέβαια.


Κι αν ήταν ανάγκη να παραβγή με κείνους τους παντοτινούς εκεί κάτω δεσμώτες λέγοντας τη γνώμη του για κείνες τις σκιές, ενώ ακόμη δε θα καλοδιάκρινε πριν αποκατασταθή τέλεια η όρασή του, γιατί βέβαια δε θα χρειάζονταν, και πολύ λίγος καιρός να ξανασυνηθίση, δεν θα τους έκανε να σκάσουν στα γέλοια και δε θα 'λεγαν γι' αυτόν πως γύρισε από κει πάνω πανέβηκε με χαλασμένα τα μάτια, και πως δεν αξίζει τον κόπο ούτε να δοκιμάση κανείς ν' ανεβή εκεί πάνω, κι αν κανείς επιχειρούσε να τους λύση και να τους ανεβάση, δε θα ήταν ικανοί και να τον σκοτώσουν ακόμα, αν μπορούσαν να τον πιάσουν στα χέρια;


Χωρίς άλλο.